Braki w uzębieniu to nie tylko kwestia estetyczna, ale również zdrowotna. Utrata nawet jednego zęba może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak przesuwanie się pozostałych zębów, problemy z gryzieniem, a nawet zmiany w rysach twarzy. Współczesna protetyka oferuje różne rodzaje protez, które pozwalają pacjentom odzyskać komfort i pełną funkcjonalność jamy ustnej. Choć protezy kojarzą się głównie z osobami starszymi, to stosowane są również u młodszych pacjentów, np. po urazach lub ekstrakcji zębów.
Protezy stałe i ruchome – podstawowy podział
Protezy zębowe dzielą się na dwie główne kategorie: stałe i ruchome. Protezy stałe to rozwiązania na stałe osadzone w jamie ustnej, które nie wymagają codziennego wyjmowania. Zalicza się do nich korony, mosty oraz implanty. Protezy ruchome, jak sama nazwa wskazuje, można wyjmować i ponownie zakładać, co ułatwia ich czyszczenie. W tej grupie znajdują się protezy akrylowe, szkieletowe i elastyczne.
Protezy stałe – czym są i jak działają?
Protezy stałe są rozwiązaniem dla osób, które chcą trwałego uzupełnienia braków w uzębieniu. Jednym z najczęściej stosowanych rozwiązań są korony protetyczne, które zakłada się na osłabione lub uszkodzone zęby, aby przywrócić ich naturalny kształt i funkcję. Wykonane są najczęściej z porcelany, ceramiki lub metalu pokrytego porcelaną, co sprawia, że wyglądają bardzo naturalnie.
Innym rozwiązaniem są mosty protetyczne, które pozwalają uzupełnić brak jednego lub kilku zębów. Most składa się z koron umieszczonych na sąsiadujących zębach i połączonych elementem zastępującym brakujący ząb. Jest to dobre rozwiązanie dla osób, które mają zdrowe zęby po obu stronach luki.
Najbardziej zaawansowaną formą protez stałych są implanty dentystyczne, które zastępują korzeń zęba i stanowią podstawę do zamocowania korony. Implanty są niezwykle trwałe, a ich wygląd i funkcjonalność są najbliższe naturalnym zębom. Dzięki nim pacjenci mogą cieszyć się pełnym komfortem bez obaw o przesuwanie się protezy.
Protezy ruchome – jakie są ich rodzaje?
Dla pacjentów, którzy z różnych przyczyn nie mogą lub nie chcą korzystać z protez stałych, dostępne są protezy ruchome. Jednym z najprostszych i najczęściej stosowanych rozwiązań są protezy akrylowe, które mogą zastępować zarówno pojedyncze, jak i większe braki zębowe. Są one stosunkowo tanie, jednak mają pewne wady – mogą powodować ucisk na dziąsła, a ich stabilność nie zawsze jest idealna.
Lepszą alternatywą są protezy szkieletowe, które dzięki metalowej konstrukcji są bardziej stabilne i wygodne niż protezy akrylowe. Mocowane są na specjalnych klamrach lub zatrzaskach, co zapewnia lepsze dopasowanie i mniejszy nacisk na błonę śluzową jamy ustnej.
Na rynku dostępne są także protezy elastyczne, wykonane z nowoczesnych materiałów, które cechują się większą elastycznością i lepszym dopasowaniem do kształtu jamy ustnej. Są lżejsze i bardziej komfortowe niż tradycyjne protezy akrylowe, a ich estetyka jest na bardzo wysokim poziomie, ponieważ nie zawierają metalowych elementów.
Codzienne życie z protezą – na co zwrócić uwagę?
Noszenie protezy, zwłaszcza na początku, może wymagać pewnego okresu adaptacji. W przypadku protez ruchomych ważne jest regularne czyszczenie, aby uniknąć gromadzenia się bakterii i osadów. Protezy akrylowe i elastyczne można myć w specjalnych płynach dezynfekujących, natomiast protezy szkieletowe wymagają dodatkowej troski ze względu na elementy metalowe.
Dla osób korzystających z protez stałych istotne jest dbanie o higienę jamy ustnej w taki sam sposób, jak przy naturalnych zębach. Szczególnie ważne jest nitkowanie przestrzeni między mostami protetycznymi oraz stosowanie irygatorów dentystycznych, które pomagają usuwać resztki pokarmowe z trudno dostępnych miejsc.
Warto również pamiętać, że protezy – zarówno ruchome, jak i stałe – mogą wymagać okresowych kontroli i ewentualnych poprawek. W przypadku protez ruchomych materiał może się ścierać lub ulegać odkształceniom, co wpływa na ich komfort noszenia. Protezy stałe, choć trwałe, mogą wymagać wymiany po kilku latach, zwłaszcza jeśli pacjent cierpi na bruksizm lub inne problemy ze zgryzem.
Protezy jako sposób na poprawę jakości życia
Bez względu na rodzaj protezy, jej głównym celem jest przywrócenie pacjentowi komfortu w codziennym funkcjonowaniu. Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom osoby z brakami w uzębieniu mogą ponownie cieszyć się pełną funkcjonalnością jamy ustnej, a także poprawą estetyki uśmiechu. Wybór odpowiedniej protezy zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta, jego stanu zdrowia oraz oczekiwań względem estetyki i wygody.
Dzięki postępowi w dziedzinie protetyki współczesne protezy są coraz bardziej dopasowane do potrzeb użytkowników, co sprawia, że ich noszenie jest komfortowe i niemal niewyczuwalne. Bez względu na wybrany rodzaj protezy, kluczowe jest dbanie o jej higienę oraz regularne wizyty u stomatologa, które pozwalają utrzymać zdrowie jamy ustnej na najwyższym poziomie.